Page 282 - kayseri-sehri
P. 282
Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
blglerden Kayser’nn sermaye brkm le ktsad açıdan zengn br kent olduğunu ve
zengn le fakr arasında büyük br farkın bulunduğu netcesn çıkarmak mümkündür.
Tüccar ve esnafın zengnlk dağılımına Müslm–gayrmüslm açısından bakıldığında
lgnç verler ortaya çıkmaktadır. Bu dağılımda, Kayser’de sayıları az olmasına rağmen
gayrmüslm tüccar ve esnafın toplam mal varlıklarının daha fazla olduğu anlaşılıyor.
12 Müslm esnaf ve tüccarın 304.797 kuruşluk mal varlığına karşılık, 8 gayrmüslmn
366.040 kuruşluk mal varlığı bu farkı açık br şeklde ortaya koymaktadır. 60
Kayserllern Müslm–gayrmüslm açısından zengnlğne bakıldığında, 30 olan
Müslümanların toplam mal varlığı, 4 gayrmüslmn mal varlığının yarısından daha az
olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca Müslümanların 3/2’den fazlası alt tabakada kalmışken
üst tabakada herhang kmse bulunmamaktadır. 61
Kayseri’de Para ve Fiyatlar
Dönemin Para Değerleri
Osmanlı’da Tanzmat’a kadar geçen süre zarfında ster küçük ster büyük şlerde
olsun, altın ve gümüş gb değerl madenlerden yapılan saf ya da az karışık br para
sstem kullanılmıştır. Paranın değer çndek değerl madenn, altın veya gümüşün
kendsnn değerne bağlıydı. Para sstemlernde gümüş ve altının madenlernn kıymet,
her brnn bulunurluk (arz) ve aranırlık (talep) derecesne bağlıydı. 62
19. yüzyılın başlarından tbaren, parasal stkrar, reform ve tcar gelşme çn hem
Osmanlı Devlet hem de Avrupalı lgllerce öneml br ön gerekllk olarak algılan-
maktaydı. Sık rastlanan tağşş ve stkrarsızlık dönemlernden sonra, 1844’te başka br
tashh– skke şlemne başlanmış olup bu şlem altın lra ve kuruşa dayanan, 1 altın lra=
100 gümüş kuruş eştlğyle, yen br çft metalk düzen kurmaktaydı. Altın lra, gümüş
kuruş ve ve mecdye gümüşü 20 kuruş temel paralar hanlne gelmş ve bu tarhten sonra
da mal gelrler artırma vasıtası olarak tağşş uygulaması terkedlmştr. 63
12 kırat ve 2.448 gram altının fyatı 1825’te 8 kuruş, 1834’te 33 kuruş ve 1843’te se 37
kuruş 25 para olduğu tespt edlmştr. Ancak bu süre zarfında paranın değernn 4,5
60 Demrel, 150.
61 Demrel, 150.
62 Çadırcı, 107.
63 Şevket Pamuk, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Para (1326–1914)”, Edtör: Hall İnalcık–Donald Quataert,
Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomk ve Sosyal Tarh (1600–1914), II, 1083.
282