Page 283 - kayseri-sehri
P. 283
ݰ߶³±¼¶ Y±Ù¾
kat üzernde arttığı görülmektedr. İlk 9 yıldak fyat artış 4 katın üzerndeyken, 2.9 yıl
aralığındak artış 0,5 kat sevyesnde olmuştur. 64
Mecdye Altını’nda 1844 yılında yapılan tashh– ayar le brlkte; 11 drhem 4 kırat
ve 34.082 gram olan Beşbryerde lra 500 kuruş, 5 drhem 10 kırat ve 18.041 gram ağır-
lığındak İkbuçuk Lra 250 kuruş, 2 drhem 4 kırat ve 7.216 gram olan Lra–yı Osman
100 kuruş ve 1 drhem 2 kırat le 3.608 gram olan Yarım Lra’nın değer 50 kuruş olarak
tespt edlmştr. 65
1844 tashh– ayardan (90 ayar) sonra gümüşün vezn ve fyatı yenden düzenlenmş-
tr. Gümüşün değer ve fyatı drhem, kırat ve gramına göre 6 farklı brmde değşklk
göstermektedr. Buna göre; 7 drhem 8 kırat ve 24.055 gram olan Mecdye gümüşü 20
kuruş, 3 drhem 12 kırat ve 12.023 gram olan Yarım Mecdye 10 kuruş, 1 drhem 14 kırat
ve 6.013 gram olan Çeyrek Mecdye 5 kuruş, 12 drhem 12 kırat ve 2.405 gram olan İklk
2 kuruş, 6 drhem 6 kırat ve 1.202 gram olan Kuruşluk 1 kuruş ve son olarak 3 drhem 3
kuruş ve 0.606 gramlık Yrm Paralık se 0,5 kuruş olarak belrlenmştr.
Kuruşun Vezn Seyr se şöyledr: 1821 yılında kuruşun değer drhem olarak fade
edlrken 1831 yılından tbaren kırat olarak kullanılmıştır. İncelenen dönemde kuruşun
drhem ve kırat olan ağırlığının sürekl düştüğü anlaşılmaktadır. 1831 yılında 3.213 kırat
olan kuruşun değer 1846’da 1.224 grama düşmüştür. Bu da gttkçe paranın değernn
düştüğünü göstermektedr. 66
Fiyatlar
Burada, Kayser’de hubûbat, ev eşyaları ve temel gıda maddelernn fyatları zah
edlmştr. Bu fyatlar Kayser Şer’ Scl Dfeterlerndek verâset ve narh le lgl bazı
hükümlerden alınmıştır. Ayrıca farklı tarhlere at narh ve verâset taksîmnde yer alan
fyatlar karşılaştırılarak, ortaya çıkan fyat artışları tespt edlmeye çalışılmıştır.
Narh (Resmi Fiyatlar)
16 Ocak 1841 ve 6 Kasım 1857 tarhlernde Kayser Mecls– Şûrasında değşk esnaf-
tan hazır bulunan ve onlarında görüşler alınarak çarşı ve pazarlarda uygulana gelen
ve tüketc hakkını muhafaza etmek üzere hakkanyet üzere erzaka konulan ve herkes
64 Mustafa Öztürk, “Kayser’de Fyatlar (1785–1840)”, I. Kayser ve Yöres Tarh Sempozyumu Bldrler, Ercyes
Ünverstes Kaytam Yayını No: 1, Kayser 1997, 279.
65 Öztürk, 280.
66 Öztürk, 281.
283