Page 302 - kayseri_mihraplari

EYLEM YURD AK UL TUĞUTL U | K A YSERI MIHRAPLARI

Silindirik Gövdeli Sütunceler Kenar Bordürlerinden Ayrı Düz Yatay Bir Silme Olarak Yer Alan
Hacı Kılıç (Şekil 4), Keşlik Köyü (Harim) (Şekil 44), Bünyan Oturtmalık
Ulu (Şekil 5), Salihbahçe (Şekil 14), Gubaroğlu (Şekil 15), İncelenen mihraplar içerisinde sadece Hunat Hatun (Şekil
Şeyh Tennûrî (Harim) (Şekil 20), Everek Camii Kebir (Şekil 2) Camiinde düz yatay bir bant olarak uzanan oturtmalık
39), Sivasi Hatun (Şekil 8), Danış Ali (Kışlık) (Şekil 19), Talas mevcuttur. Kenar bordürleri de bu oturtmalığın üzerinden
Kilisesi (Yeni Camii) (Şekil 41) ve Yanıkoğlu (Harim) (Şekil başlamaktadır.
24) camilerinin mihrapları silindirik gövdeli sütuncelere
sahip örneklerdir.
Kenar Bordürlerinin Dıştan Içe Sırayla Mihrap Nişine Doğru
Bünyan Ulu ve Gubaroğlu Camii mihraplarında silindirik göv- 90°’lik Bir Dönüş Yaparak Devam Etmesi ve Sütunceler Hizasında
deli sütuncelerin başlıkları ve kaideleri tepe üzerine konmuş zar Nihayetlenmesi veya Sütunceler Altında da Devam Etmesi ile
şeklindedir. Kum saati biçiminde başlık ve kaidelere ise Danış Meydana Gelen Oturtmalık
Ali (Kışlık), Yanıkoğlu (Harim), Şeyh Tennûrî ve Salihbahçe
camileri mihraplarında rastlamaktayız. Talas Kilisesi (Yeni Bu şekilde oturtmalık Gubaroğlu (Şekil 15), Fatih (Şekil 12),
Kalemkırdı (Şekil 34), Salihbahçe (Şekil 14), Yanıkoğlu (Harim)
Camii) sütunce başlıkları ise volütle bezenmiştir.
(Şekil 24), Molu Köyü (Şekil 29), Hasinli (Harim) (Şekil 31)
Şeyh Tennûrî (Harim) (Şekil 20) ve Kurşunlu (Harim) (Şekil
Gövdeleri Burmalı Silindirik Sütunceler 17) camilerinin mihraplarında görülmektedir. Yaygın olarak

Hasinli (Harim ve Son Cemaat Yeri) (Şekil 31-33) mihrapları kullanılan bu tip oturtmalık Kayseri mihraplarının genel
ile Yazır Köyü (Şekil 6) ve Ali Hoca Camii (Harim) (Şekil 59) özelliğidir.
mihraplarında sütunce gövdeleri burmalıdır. Hasinli Camii
(Harim ve Son Cemaat Yeri) mihrabındaki sütuncelerin
302 SÜSLEME
kaideleri ve başlıkları kum saati, Ali Hoca Camii (Harim) ve
Yazır Köyü Camii mihrabında sütunce başlıkları tepe üzeri Kayseri mihraplarındaki süslemeyi geometrik süsleme, bit-
konmuş zar şeklindedir. kisel süsleme, yazı ve diğer motifler olmak üzere dört grupta
değerlendirilebilir. Ayrıca Kayseri’de mihrap tepeliklerinde ve
sütunce başlıklarında mukarnaslar da kullanılmıştır.
Gövdeleri Çokgen Sütunceler
Hatıroğlu (Şekil 7), Kurşunlu (Harim) (Şekil 17) ve Tepecik GEOMETRİK SÜSLEME
(Şekil 66) Cami mihraplarında sütunceler çokgen gövdelidir. Geometrik süslemeler genellikle kenar bordürlerinde, köşe-
Bu gövdelerin başlıkları ve kaideleri kum saati biçimindedir.
liklerde ve nişin alt kısmında en çok kullanılan süslemedir.
Geometrik süslemeler iki şeritli basit geçmeler, yıldız örnekleri
OTURTMALIK ve düzenli veya düzensiz çokgenleri meydana getirdiği çeşitli
Mihraplarda kenar bordürlerinin başlangıç hizası ile yapının kompozisyonlardan oluşmaktadır. 49
zemini arasında kalan kısımdır. Kayseri mihraplarında iki Yan yana iki şeridin aralarında boşluk kalmadan düz bir hat
47
değişik tipte oturtmalık kullanılmaktadır. 48
üzerine uzanıp, birbirlerine örülmesinden meydana gelen iki
şeritli geçmeler Develi Hızır İlyas Türbesi mihrabının kopyası
olan Everek Camii Kebir’in (Fotoğraf 101) mihrabında kemeri
meydana getiren silmelerden ortadaki silmede yer alır.

Kölük Camii (Fotoğraf 27) mihrabının kenar bordüründe de
47 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 85. iki şeritli geçmeye rastlamaktadır. Anadolu mihraplarından
48 Zamanla cami ve mescitlerde harim zemininin ihtiyaçdan dolayı yük-
seltilmesiyle oturtmalık kısmı zeminin altında kalabilmektedir. Tezde
mihraplar mevcut halleri göz önüne alınarak değerlendirildiğinden
oturtmalık kısımları olmayanlar “Oturtmalık: Yok” şeklinde belirtilmiştir. 49 B. Eskici, a.g.e., s. 275.