Page 141 - Kültepe Kaniş

Hukuk | Aile Hukuku
A-lu-lu DUMU Wa-al-ha-áš-na İGİ Ša-ta-ah-šu DUMU Da-lá-áš A-ni-na İGİ İ-díA-šur
18
19
20 İGİ Uš-ma-na-ah-šu
“ 1-2 Aşşur-taklāku’nun karısı şakriuşwa (dır). 2-3 Koca ve karı boşandılar. 4-5 Biri diğerinden
herhangi bir hukukî talepte bulunmayacak. Onun (Şakriuşwa’nın) fiyatı ile ilgili olarak da
6
taraflar hak iddiasında bulunmayacaklar. 7-9 şakriuşwa ister bir yerliye isterse bir (Asurlu)
tüccara, gönlünün istediği birisine gidecek (istediği birisiyle evlenecek). 10-12 Ve Aşşur-taklāku da
gönlünün istediği bir kadınla evlenecek. 13-16 Biri diğerinden hukukî bir istekte bulunmayacak.
(Şahitler.)” 95

Burada olduğu gibi, diğer boşanma belgelerinde de boşanma sebebi yazılmamıştır.
İki yerli, bir Asurlu ve evlenen yerli erkekle kadın tarafından mühürlenmiş bir
evlilik mukavelesinde, çiftin boşanmaları durumunda malın ortak paylaşımı ve miras
konusunda, benzeri belgelerde görmediğimiz ifadeler yer almaktadır:

AKT 1, 21
2
1 KİŠİB Ha-nu KİŠİB İ-na-ar KİŠİB A-šùr-ma-lik KİŠİB Sa-pá-ra-áš-na KİŠİB Ku-ul-
4
3
zi-a Sa-pá-ra-áš-na Ku-ul-zi-a e-hu-ùz É-bi 4-tum ša ki-lá-li-šu-nu-ma i-lá-pì-nu ù 10
5
6
9
8
7
i-ša-ru-ù a-na ba-ri-šu-nu-ma šu-ma Sa-pá-ra-áš-na Ku-ul-zi-a / e-tí-zi-ib É-bi 4-tám/
12
13
11
ki-lá-lá-šu-nu i-zu-zu / i-nu-mì i-mu-tù-ni / be-tám Hi-iš-ta-ah-šu-šar ù Pè-ru-wa
17
15
16
14
18 i-lá-qé-ù
“ 1-5 Hanu’nun mührü, İnar’ın mührü, Aşşur-malik’in mührü, Saparaşna’nın mührü,
Kulzia’nın mührü. 5-6 Saparaşna Kulsia ile evlendi. 7-10 Ev her ikisinindir ve fakirleşmeleri veya
zenginleşmeleri (durumunda da) her ikisinindir. 11-14 Eğer Saparaşna (eşi) Kulsia’yı boşarsa, evi
her ikisi paylaşacaklar. 15-18 Öldükleri zaman evi (vârisleri) Hiştahşuşar ve Peruwa alacaklar.”
Boşanan kadının ileride geçim sıkıntısına düşmesini önlemek için nafaka ödendiğine
de şahit oluyoruz. Wahşuşana kārum’unca karara bağlanmış bir belgeye göre, Asurlu
Pilah-İştar boşandığı karısı yerli Tatana’ya yiyecek, yağ ve odun masrafını karşılamak
üzere her ay sekizer mina kırık bakır ve her sene ihtiyacı olan kumaşı vermekle yükümlü
kılınmıştır. 96
Verdiğimiz örneklerden de açıkça anlaşıldığı gibi, Eski Anadolu’da kadın ve erkek
eşit haklara sahipti. Günümüzde, eskiden olduğu sıklıkta rastlanmasa da, ülkemizin
bazı yörelerinde kocası ölen kadının kayınpederi veya kayınbiraderi ile evlendirilmesi,
yâni levirat geleneğinin bulunduğuna dair hiçbir iz yoktur.
95 H. Sever 1992, s. 668-669.
96 Kt. 88/k 269: S. Çeçen 1995, s. 57-58.

141