Page 76 - Kültepe Kaniş

Prof. Dr. Cahit Günbattı | Kültepe - Kaniş
Anadolu’da elde edilen gümüş ve altın mühürlenmiş paketlerde (nēpišum), daha
küçük miktarlar ise mühürlenmiş demetler (riksum) halinde taşınmıştır. İki kayıttan
49
birisinde 9 kişiye yaklaşık 360 kg. diğerinde ise 8 kişiye 540 kg. gümüş gönderilmiştir.
50
Bu iki örnek Anadolu’dan Asur’a taşınan servetin büyüklüğünü göstermektedir.
Başlıca gümüş cinsleri:
∙ Arıtılmış gümüş (kaspum şarrupum)
∙ İyi gümüş (kaspum damqum)

∙ Saf olmayan gümüş (kaspum massuhum)
∙ ? (kaspum ammurum)

Altın
Altın (hurāşum; Sumerogram KÚ.Gİ/Kİ = GUŠKİN) tüccarların Asur’a götürmek için
büyük çaba gösterdikleri temel madendi. Asur’da büyük şirketlerin ana sermayesini
(naruqqum) teşkil eden altın, en gözde yatırım ve borç ödeme aracı idi.
Anadolu’da kaliteli altının bir şeqel’i 8-10 şeqel gümüş arasında değişiyordu. Asur’da
da aşağı yukarı Anadolu’daki değer üzerinden işlem görüyordu. 51

İki Asurlu arasındaki bir yazışmadan, içerdiği gümüşü ayrıştırmak için altının
Hahhum sarayında eritildiğini öğreniyoruz:

“Bu, Puzur-Anna’nın bana ödediği 1/3 mina altına (gelince), Hahhum’da saray onu eritti ve
gümüşe çevirdi. (Bu yüzden) beni 5 gün bekletti ve (ücret olarak) benden 10 şeqel ince (levha
halinde) gümüş aldı……..Lütfen onun sana ödeyeceği altını ateşe iki kez atın!.....” 52
Tabletlerde sık geçen “şehre (Asur’a giden) kervan için iyi altın” (GUŠKİN pašallum
ša harrān ālim) ifadesi, altının kalitesini göstermesi yanında, Anadolu’da elde edilen
bütün altının Asur’a taşınması gayretinin bir yansımasıdır. Asurlu olmayan kimselere
altın satışının yasak olduğu hakkında, waklum sıfatıyla Asur kralının Kaniş kārum’una

KÚ.BABBAR a-na na-pá-hi-im ù e-ṣí ni-dì-in 3 2/3 GÍN 15 ŠE mu-sù-kà-ù ku-nu-ku-ni i-na É Pu-šu-
9
11
12
10
ke-en6 i-ba-ší 16 1/2 GÍN lu ki-ib-sà-tim lu mu-ṭá-ù KÚ.BABBAR-ap-kà i-b[i4-t]í-[i]q (B. Kienast
15
13
14
1960, s. 39).
49 K.R. Veenhof 1972, s. 32-34.
50 Metin yerleri için bkz. J. G. Dercksen 2005, s. 23.
51 J. G. Dercksen 2005, s. 26.
52 Pa 17: ….1/3 ma-na GUŠKİN ša Puzur4-A-na iš-qù-lá-ni i-na Ha-hi-im É.GAL-lùm iṣ-ru-up-šu-ma
7
6
5
3
4
a-na KÚ.BABBAR-pì-ma i-tù-ar ù 5 u4-me ù-ša-as-hi-ri ù 10 GÍN KÚ.BABBAR ra-aq-qù-tim i-na
8
11
12
9
10
ṣé-ri-a il5-té-qé………….. a-pu-tum a-pu-tum GUŠKİN ša i-ša-qá-lá-ku-ni a-na i-ša-tim ší-ni-šu
23
20
21
22
13
ta-er-šu…….. (M.T. Larsen 2002, Nr. 97)
76