Page 55 - Halil Edhem

48 126 KAYSERø ùEHRø 41

Fida, (c. 3, s. 130), MüneccimbaúÕ, Câmiü’d-düvel’de 616 (1219-20) yÕlÕnÕ
yazÕyorlar ki, bu da meskûkât (paralar) ilminin verdi÷i delillerle kuvvetleniyor.
Çünkü, adÕ geçen sultanÕn halefi olan I. Alâeddin Keykubâd adÕna Sivas’da,
Konya’da ve Kayseri’de basÕlmÕú birçok paralar vardÕr ki, bu da Keykubâd’Õn aynÕ
yÕlda tahta çÕktÕ÷ÕnÕ do÷rular. Bundan dolayÕ, türbe kitabesinin tarihi, binanÕn
126
bitimini bildirmesi gerekir .

VI
Sultan I. øzzeddin Keykâvus ZamanÕ, (607-616/1211-1220), Yo÷unburç:
Eskiúehir surunun do÷u köúesinde ve Alaca Mescid’in karúÕsÕndaki yuvarlak kuleye
127
«Yo÷unburç» ) adÕ verilir (Levha 2, Kale krokisi). Burcun üzerinde duvara
konulmuú mermer kitabenin kalÕn bir sülüs ile yazÕlmÕú yazÕlarÕ, aúÕrÕ derecede
bozulmuú ve birçok yerleri kÕrÕlmÕú oldu÷undan metni eksik olup, Türkçesi úöyledir:
«1-Büyük sultan zamanÕnda, 2-Kara[larÕn] ve denizlerin...büyük Sultan, 3-
KÕlÕçarslan o÷lu Keyhüsrev o÷lu Keykâvus.» Metni aúa÷Õdaki gibidir:

ϢψόϤϟ΍ ϥΎτϠδϟ΍ ϡΎϳ΍ ϰϓ (˺
ϡΎψϋϻ΍ ϥΎτϠγ ϦϳήΤΒϟ΍ϭ ήΒϟ΍ (˻
ϥϼγέ΍ ΞϠϗ ϦΑ ϭήδΨϴϛ ϦΑ αϭΎϜϴϛ (˼

Kitabenin tarihi, tesbit edilemedi÷inden I. øzzeddin Keykâvus’un bu burcu hangi
128
yÕllarda yaptÕrdÕ÷Õ veya onarttÕ÷Õ bilinemez . Kardeúi, Alâeddin Keykubâd’Õn
Kayseri Kalesi’ni kuúattÕ÷Õ sÕrada, orada birçok çarpÕúmalar oldu÷unu yukarÕda
söylemiútik. Herhalde, bu sÕrada kalenin bazÕ bölümleri bozulmuú olaca÷Õndan,
onarÕlmasÕna, kuúatmanÕn kaldÕrÕlmasÕndan sonra baúlanmÕú olmasÕ ve bundan
dolayÕ, kitabenin konulmasÕnÕn Keykâvus’un devrinin ilk yÕllarÕna denk gelmesi
yakÕn ihtimaldir.

VII
Sultan I. Alâeddin Keykubâd ZamanÕ (1220-1237)-Kale Kitabesi, 621
(1224): øç Kale’nin kuzey yönünde bulunup, «At MeydanÕ» adÕ verilen yerin ayrÕca,
bir sur ile çevrilmiú bulundu÷u kalÕntÕlarÕndan anlaúÕlmaktadÕr (Resim 2, Kale
krokisi). øúte bugün askerî deponun bulundu÷u yerde, bu surlardan kalan bir duvar

çini ile yazÕlÕdÕr. Cenabî, Aúir Ef. Ktp. de yazma, nu: 608, vr. 192’de Keykâvus’un ölümünü úöyle
yazÕyor: «616(1219-20) yÕlÕnda... vereme tutulmuútu. HastalÕ÷Õ ilerleyince, doktorlar, ona
Karamano÷ullarÕ ülkesinden Viranúehir’in havasÕnÕ tavsiye ettiler. Oradan (Sivas’dan) dönüp, orada
(Viranúehir’de) öldü. Vasiyeti üzerine yapÕlan Sivas’daki ùifâiye yakÕnÕnda gömüldü.” Keykâvus’un
türbesinde 13 adet sanduka vardÕr. Bunlardan biri, Sultan YÕldÕrÕm Bayezid’in o÷ullarÕndan olup, Timur
hücumunda, Sivas’Õ savunurken esir düúmekle, Timur tarafÕndan idam edilen Ertu÷rul Bey’in kabri
oldu÷u söylenirse de, üzerinde bunu do÷rulayacak hiçbir kitabe yoktur. Ertu÷rul Bey’in úehit oluúu
hakkÕnda, bkz. Hammer, c. 2, s. 62. Bursa’da da, bir Ertu÷rul Bey Camii olup, yakÕnÕnda da, adÕ geçen
úehzadenin olmak üzere kitabesiz bir mezar gösteriyor, bkz. øsmail Beli÷, Güldeste-i Riyâz-Õ ørfân, s. 40.
126 Galib, Takvim, s. 26; Tevhîd, Katalog, s. 148, 158, 167.
127 «Yo÷un» veya «Yo÷an», Türkçede iri, kalÕn, kuvvetli demektir (çeúitli sözlüklerde). Bu kuleye
«Birinci Bâsbân Dâiresi [karakol]» de denir.
128 BazÕ kitabelerde, esasen hiçbir tarih yazÕlmadÕ÷Õndan, ihtimal ki, bunda da tarih yoktu. [Müellifin,
«berr» olarak aldÕ÷Õ, «berreyn» úeklindedir. ]