Page 44 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

yaptırıldı (1523). O yıllarda yapılan nüfus sayımı kayıtlarında, Tabakçılar, Eski Bedesten,
Eski Pazar gibi mahallere rastlamaktayız. Ayrıca; 1523 yılında şehir nüfusunun 35 bin
olduğunu ve 6.501 adet vergi mükellefi bulunduğunu kaynaklardan öğreniyoruz.
Tarihi büyükşehirlerde “Samanpazarı”, “Odunpazarı”, “Atpazarı”, “Balıkpazarı”,
“Unpazarı” gibi semt adlarına rastlamaktayız. Bu pazarlarda ismini veren ticari mallar
satılırdı. Bu zincirde kapan hanları da önemli bir yer tutar. Kapan hanları; her biri tek
bir cins ticari malın, toptan satışı ya da dağıtımını yapan kapalı birer pazar yerleriydi.
Bunlara, Anadolu Selçuklular’ı Dönemi’nde de rastlamaktayız. Ama bütün özellikleriyle
kapan hanları Osmanlı Devri’nde, özellikle Fatih’ten itibaren gerçek birer tarihi anıt
olarak karşımıza çıkıyordu.
16. yüzyılda Kayseri’de, iki bedesten ile Bezzaz Hanı (Pamuk Hanı), Kapan Hanı ve
Vezir Hanı gibi önemli ticaret merkezlerini görmekteyiz. Ayrıca bunlara, Gazezler,
Meytaplar, Uzunçarşı, Kürtüncüler, Eskiciler, Bakkallar, Habbazlar (ekmekçi), Kuyum-
cular, Halaçlar, Penbeciler (pamukçular), Takkeciler, Demirciler, Nalbantlar, Arpacılar
çarşıları ile Otpazarı’nı da ilave edebiliriz.
17. yüzyılda Kayseri’de canlı bir ticaret ve sanayi hayatının olduğu görülmekte. Bu
dönemde çarşı ve pazar geliri 63 bin akçe olup bunun 38 bin akçesi “pazar bacından”
ve 25 bin akçesi de “ihtisap gelirinden” oluşmaktaydı. Kapan Hanı’na giren hububattan
alınan yıllık vergi ise 38 bin akçeydi. Yine yıllık geliri 45 bin akçe olan bir boyahane ve
bir de mumhane vardı. Bunlar, mültezimler tarafından işletiliyordu.

Vezir Han
Kayseri’de ticarî hayatın XVIII. asrın başlarında hâlâ canlılığına iyi bir delil de,
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın 1723‘de Nevşehir’de eylediği cami ve imaret için
“akar” temin etmek maksadıyla yaptırdığı “Vezir Han”dır. Vezir İbrahim Paşa’nın bina
ettirmek istediği han için vazifelendirdiği Ser Mimar-ı Hassa Mehmet tarafından önce
“akar binası ne mahallerde bina olunması münâsib” bir yer tetkiki yaptırılmış ve sonra
inşa edilmiştir. İnşası tamamlanan han, 27 Ocak 1728 tarihinde senelik 4.000 kuruşa
iltizama verilmiştir. Bu hanın Kayseri’ye yaptırılmasındaki tercih şehrin ticarî önemi
ile alakalı olması gerekir. (Karagöz, Mehmet)

Pazarlar
XVII. ve XVIII. asırlarda Kayseri’de tespit edebildiğimiz Pazaryerleri: At pazarı, Araba
pazarı, İplik pazarı, Odun pazarı, Koyun pazarı, Buğday pazarı, Debbağ pazarı, Mezat
pazarı, Penbeciler pazarı, Haffaf pazarı, Saman pazarı, Çilingir pazarı, Samurcular pazarı,
Pastırma pazarıdır.