Page 70 - Kültepe Kaniş

Prof. Dr. Cahit Günbattı | Kültepe - Kaniş
ve diğer çevre ülkelere büyük çapta kumaş ihracı Asur’da ev işletmeleri şeklinde büyük
bir dokuma sanayinin oluşmasını sağlamıştı. Bunun sonucunda ortaya çıkan yün ihtiyacı
komşu ülkelerden sağlanmış olmalıdır.
Metinlerde yün yanında çoğu defa sayıları yüzlerle ifade edilen deri ve post
alışverişinden de bahsedilmektedir. Bir mektupta, “sizin malınız olan 260 post
23
Waşhaniya’da bulunmaktadır.” ; bir diğerinde “5’er talent yün ve 300’er postu sizin hisseniz
24
olarak aldım……. 10 talent 50 mina (325 kg.) yün (ve) 600 post aldım.” denilmektedir.
25
Madenler
Değişik yörelerde yapılan araştırmalarda Anadolu’da madencilik faaliyetlerinin M.Ö.
3. binden çok önce başladığı tespit edilmiştir.
MTA Enstitüsünün 1973 yılından beri sürdürdüğü çalışmalar sonucunda Türkiye’deki
en eski yeraltı madenciliğine ait kalıntılar Tokat-Erbaa’nın Kozlu yöresinde ortaya
çıkarılmıştır. Araştırmalar Anadolu insanının tanıdığı ilk madenin bakır olduğunu,
26
bakırın ergitilmesiyle ilgili ilk denemelerin Konya-Çatalhöyük’te bulunduğunu ortaya
koymuştur.
1987’de Türkiye madencilik tarihine ait önemli bir buluntu Niğde-Çamardı-Celaller
köyü Sarıtuzla yöresinde bulunmuştur. Buradaki yeraltı işletme galerilerinin kalay için
açıldığı ve Roma ve Bizans devirlerinde de işletildiği anlaşılmıştır. 27
Tespit edilen antik maden ocaklarında çeşitli madenci araç ve gereçleri ile eski
metalürjiye ait kalıntılar ele geçmiştir. 28
M.Ö. 3. bin yıla tarihlenen Çorum-Alacahöyük ve Tokat- Horoztepe mezarlarında
bulunmuş madenden yapılmış eserler, daha bu eski devirlerde Anadolu’da sanatkârların
madenleri işlemede büyük bir ustalığa eriştiklerini; altın ile gümüşü karıştırıp elektron,
bakır ve kalay karışımından bronz elde etmenin tekniğini bildiklerini göstermektedir.

Kaniş kārum’unda çeşitli alet, silah ve figürinler için hazırlanmış taş kalıplar
bulunmuştur. T. Özgüç kalıptan kurşun figürin dökümünün yerli Anadolu geleneği
olduğunu söylemektedir. 29

23 K.R. Veenhof 1972, s. 132-134.
24 TC 1, 4 (M.T. Larsen 2002, Nr. 95).
25 KTB 3 (M.T. Larsen 2002, Nr. 83).
26 Tespit edilen antik maden ocakları hakkında bkz. E. Kaptan 1990a, s. 178-179.
27 E. Kaptan 1990b, s. 13. v. d.
28 E. Kaptan 1990a, s. 179-184.
29 T. Özgüç 2005, s. 238.

70