Page 84 - Kültepe Kaniş

Prof. Dr. Cahit Günbattı | Kültepe - Kaniş
Hematit
Kazılarda ortaya çıkarılan eserler arasında damga ve silindir mühürler önemli bir
grubu oluşturur. Bunlar çoğunlukla, aslında önemli bir demir cevheri olan hematitten
(šadwānum) yapılmıştır. Doğada bol bulunması nedeniyle ticarî değerinin olmadığı açıktır.
Nitekim Kültepe tabletlerinde sadece iki yerde geçmiştir. Bunlardan birisinde hema-
titten yapılmış mühürden ; diğerinde ise hematit içermeyen bakırdan söz edilmektedir. 83
82
Akik
Akik karşılığındaki sāmtum, sāmum “kırmızı” kelimesinden türetilmiştir. Metinlerde
hem fonetik hem de Sumerogram NA 4.ZA.GUL olarak yazılmıştır. Geçtiği yerlerde ağırlığı
veya sayısı verilen akikin ticareti ve fiyatı hakkında fazla bir bilgi edinilememektedir.
Lapis lazuli ile birlikte geçtiği bir metinde 6 mina (3 kg.) akikten söz edilmektedir ki,
84
bu bildiğimiz 10 kadar metindeki en büyük ağırlıktır.

Pappardalium
Bu taşın bugünkü adını bilmiyoruz. Mezopotamya kaynaklarında çoğunlukla Sume-
rogram NA 4.BABBAR.DİL olarak pek çok kere geçmiştir. Bu metinlerden beyaz renkli
bir taş olduğunu ve daha çok mühür ve boncuk yapımında kullanıldığını öğreniyoruz.
Kültepe tabletlerinde iki yerde fonetik yazılışıyla tespit edilmiştir. Bunlardan birisinde,
“Broşun tepesi için 2 ½ şeqel lapis lazuli ve 3 1/3 şeqel pappardalium” ; diğerinde, “14 şeqel
85
gümüş göz biçimli pappardalium boncukların fiyatıdır” denilmektedir.
86
Asurlu tüccarlar, bazılarının ne olduğunu bilemediğimiz çok çeşitli eşyaların, alet-
lerin ve altın, gümüş ve değerli taşlardan yapılmış takıların da ticaretini yapmışlardır.
Bunlardan bazıları şunlardır:
Ayna (mušālum), tarak (mušṭum), ayakkabı (šēnum), karşılıklarını bilemediğimiz
çeşitli mutfak eşyaları, balta (pašum, haşşinnum), çekiç (nakkapum), kazma (allutum), orak
(nigallum), kaşağı (pannarum), çivi (şiparātum), testere (šeššerum), çeşitli adlar altında

A-me-ta na-áš-a-ku-nu-tí šu-ma 6 ma-na KÚ.BABBAR ù e-li-iš hu-sà-ra-am dí-na šu-ma 1/2 ma-na
18
20
19
KÚ.Gİ pá-ša-la-am ù e-li-[iš] kà-sá-am dí-na šu-ma la i-ta-ab-ší-[ma] la ta-ta-ad-na hu-[sà]-ru-um
21
22
23
24
25 ù kà-sà-am / a-dí a-lá-kà-ni li-bi4-ší…
26
82 Kt. c/k 441: ku-nu-kam ša ša-du-a-nim
3
83 ICK 2, 54: [1] GÚ 30 ma-na URUDU [ša] ša-ad-wa-na-am la ù-kà-lu
3
5
4
84 BIN 6, 89: …. 6 ma-na NA4.ZA.G[UL]
4
3
85 BIN 6, 179: 2 ½ GÍN NA4.ZA.GÌN 3 1/3 GÍN pá-pá-ar-da-li-am qá-qá-da-at tù-dí-na-tim
23
22
21
86 ICK 1, 161: 14 GÍN KÚ.BABBAR ší-im e-na-tim pá-pá-ar-da-li-im
9
10
11
84