Page 89 - Kültepe Kaniş

Ekonomi ve Ticarî Hayat | Tarım ve Hayvancılık
Kervanların Asur’dan Anadolu’ya veya Kaniş’ten Asur’a gitmek üzere ayrıldığında
1/120 nispetinde ödenen waşītum ile kervan girişlerinde ödenen ēribtum bir çeşit ihraç
ve ithal vergileri idi.

Tarım ve Hayvancılık
Asur Ticaret Kolonileri devrinde, başta Kaniş olmak üzere, Asurlular’ın Anadolu’da
oluşturdukları ticaret ağı içerisinde yer alan şehirlerde halkın bir kesimi ticaretle
uğraşıyordu. Halkın büyük bir kısmı ise geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağlıyordu.
Fakat Kültepe tabletlerinin işaret ettiğimiz içerikleri ve halkın günlük hayatı ile ilgili
metinlerin bulunmaması sebebiyle bu konular hakkında doğrudan bilgi sahibi değiliz.

Tarım
Arazinin işlenmesi, kullanılan tarım aletleri ve yetiştirilen ürünler hakkındaki yetersiz
bilgiler, özellikle Anadolulu tüccarların arşivlerinde ele geçen tabletlerden derlenmek-
tedir. Metinlerde kraliyet arazisi ve bunların işlenmesi hakkında dikkate değer bir bilgi
yoktur. Ancak, diğer bütün krallıklarda olduğu gibi, Anadolu şehir krallıklarında da
ekilebilir arazinin büyük bir kısmının sarayların mülkiyetinde olduğu muhakkaktır.
Arazinin işlenmesi, ekilmesi, ürünün hasat edilmesi ve depolanması vb. işler için çok
sayıda işci ve memur kadrosuna ihtiyaç duyulmuş olmalıdır. Kaniş sarayındaki rabi
adrim unvanlı yüksek memurun harman işlerinden sorumlu olduğunu biliyoruz.
Elimizdeki Anadolulu kimseler arasında düzenlenmiş tarla (eqlum) satış senetleri,
toprak üzerinde özel mülkiyetin bulunduğunu göstermektedir. Yerli tüccarlardan
Peruwa’nın arşivinde satın aldığı tarlalarla ilgili senetler de ele geçmiştir. Bunlardan
satış fiyatının belirtilmediği, Anadolulu üç şahitin ismi bulunan bir belgede (Kt. d/k
27), tarla ile birlikte bir su kaynağının da satın alındığını okuyoruz. Satıştan cayılması
durumunda Peruwa’ya ceza olarak 2 mina (1 kg.) gümüş ödenecek olması, arazinin değeri
hakkında bir fikir vermektedir.

Aşağıdaki arazi satış belgesinde de, sulama suyunun (mā’ē šiqītim) satıcı ve alıcı
arasında ortaklaşa kullanılacağı kaydı yer almaktadır.

Kt. o/k 52
4
2
1 KİŠİB Ku-bi-da-ah-šu KİŠİB Ša-da-a[h-š]u GAL […] ša [ru]-ba-im KİŠİB Ku-[ra] KİŠİB
3
Ha-al-ki-a-šu KİŠİB Du-šu-lá 4 eq-[lá-tim] ù ki-ri-a-am ša ṭé-hi eq-lá-tí-šu-ma Ku-bi-da-
6
7
5
ah-šu a-na A-šu-at a-na 7 ma-na KÚ.BABBAR i-dí-ší-na mì-ma ma-e ší-qí-tim ša i-lu-
9
11
8
10
ku-ni ša ki-lá-li-šu-nu-ma šu-ma / Ku-bi-da-ah-šu i-ba-lá-kà-at 14 ma-na KÚ.BABBAR 14
12
13
89